Η προφητεία του Δία
Μετάφραση Κειμένου:
Ο Αινείας θα διεξάγει φοβερό πόλεμο στην Ιταλία. Θα συντρίψει άγριους λαούς, θα τους επιβάλλει έθιμα και θα χτίσει τείχη. Εσύ θα αποθεώσεις τον Αινεία. Αργότερα, ο Ίουλος, ο γιος του Αινεία, θα μεταφέρει το βασίλειο από το Λαβίνιο και θα οχυρώσει την Άλβα Λόνγκα. Μετά από τριάντα χρόνια, η Ίλια θα γεννήσει δύο γιούς, τον Ρωμύλο και τον Ρώμο, τα οποία θα αναθρέψει μια λύκαινα. Ο Ρωμύλος θα χτίσει τα τείχη της Ρώμης και θα ονομάσει τους Ρωμαίους από το όνομά του. Η εξουσία των Ρωμαίων θα είναι ατελείωτη. Ο Καίσαρας Αύγουστος, που κατάγεται από τον Ίουλο, κλείνει τις πόρτες του πολέμου και αποκαθιστά τη βασιλεία του Κρόνου. Αυτόν, εσύ, όπως τον Αινεία, θα αποθεώσεις.
Ο Αινείας θα διεξάγει φοβερό πόλεμο στην Ιταλία. Θα συντρίψει άγριους λαούς, θα τους επιβάλλει έθιμα και θα χτίσει τείχη. Εσύ θα αποθεώσεις τον Αινεία. Αργότερα, ο Ίουλος, ο γιος του Αινεία, θα μεταφέρει το βασίλειο από το Λαβίνιο και θα οχυρώσει την Άλβα Λόνγκα. Μετά από τριάντα χρόνια, η Ίλια θα γεννήσει δύο γιούς, τον Ρωμύλο και τον Ρώμο, τα οποία θα αναθρέψει μια λύκαινα. Ο Ρωμύλος θα χτίσει τα τείχη της Ρώμης και θα ονομάσει τους Ρωμαίους από το όνομά του. Η εξουσία των Ρωμαίων θα είναι ατελείωτη. Ο Καίσαρας Αύγουστος, που κατάγεται από τον Ίουλο, κλείνει τις πόρτες του πολέμου και αποκαθιστά τη βασιλεία του Κρόνου. Αυτόν, εσύ, όπως τον Αινεία, θα αποθεώσεις.
Αναγνώριση δευτερευουσών προτάσεων
1. «quos lupa nutriet»: δευτερεύουσα αναφορική επιθετική-προσδιοριστική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία αρσενικού γένους quos και εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός. Είναι χρόνου μέλλοντα γιατί η πράξη αναφέρεται στο μέλλον (σε σχέση με την πράξη που δηλώνει το ρήμα της κύριας πρότασης). Η πρόταση λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο αντικείμενο της κύριας πρότασης filios.
2. «ut Aeneam (accepisti): δευτερεύουσα απλή παραβολική πρόταση: πρόκειται για σύγκριση ισότητας. Εισάγεται με εννοούμενη οριστική καθώς, η σύγκριση αφορά δύο καταστάσεις, που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα· χρόνου αορίστου για το παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός (λειτουργεί ως β΄ όρος σύγκρισης) στο ρήμα της κύριας πρότασης accipies Και δηλώνει τρόπο (Είναι δυνατόν να εννοείται το ρήμα σε οριστική συντελεσμένου μέλλοντα -acceperis- για να δηλωθεί το προτερόχρονο στο μέλλον σε σχέση με το ρήμα της κύριας πρότασης)
1. «quos lupa nutriet»: δευτερεύουσα αναφορική επιθετική-προσδιοριστική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία αρσενικού γένους quos και εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός. Είναι χρόνου μέλλοντα γιατί η πράξη αναφέρεται στο μέλλον (σε σχέση με την πράξη που δηλώνει το ρήμα της κύριας πρότασης). Η πρόταση λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο αντικείμενο της κύριας πρότασης filios.
2. «ut Aeneam (accepisti): δευτερεύουσα απλή παραβολική πρόταση: πρόκειται για σύγκριση ισότητας. Εισάγεται με εννοούμενη οριστική καθώς, η σύγκριση αφορά δύο καταστάσεις, που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα· χρόνου αορίστου για το παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός (λειτουργεί ως β΄ όρος σύγκρισης) στο ρήμα της κύριας πρότασης accipies Και δηλώνει τρόπο (Είναι δυνατόν να εννοείται το ρήμα σε οριστική συντελεσμένου μέλλοντα -acceperis- για να δηλωθεί το προτερόχρονο στο μέλλον σε σχέση με το ρήμα της κύριας πρότασης)
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
caelum: πρόκειται για ετερογενές ουσιαστικό β΄ κλίσης. Ο πληθυντικός του σχηματίζεται κατά τα αρσενικά ουσιαστικά (caeli-orum).
Moenia-orum: δεν έχει ενικό αριθμό. Ο μόνος τύπο στον ενικό που απαντάται είναι στην αφαιρετική moene.
Porta-ae: στην δοτική και αφαιρετική πληθυντικού απαντάται και τύπος Portabis -κατά την Τρίτη κλίση. Το ουσιαστικό αυτό σημαίνει πόρτα πόλης.
Finis-is: πρόκειται για ουσιαστικό γένους αρσενικού/ θηλυκού τρίτης κλίσης.
caelum: πρόκειται για ετερογενές ουσιαστικό β΄ κλίσης. Ο πληθυντικός του σχηματίζεται κατά τα αρσενικά ουσιαστικά (caeli-orum).
Moenia-orum: δεν έχει ενικό αριθμό. Ο μόνος τύπο στον ενικό που απαντάται είναι στην αφαιρετική moene.
Porta-ae: στην δοτική και αφαιρετική πληθυντικού απαντάται και τύπος Portabis -κατά την Τρίτη κλίση. Το ουσιαστικό αυτό σημαίνει πόρτα πόλης.
Finis-is: πρόκειται για ουσιαστικό γένους αρσενικού/ θηλυκού τρίτης κλίσης.
ΚΛΙΣΗ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ
Η οριστική στην λατινική, όπως ακριβώς και στην αρχαία ελληνική γλώσσα είναι η έγκλιση που χρησιμοποιείται για να δηλωθεί ένα πραγματικό γεγονός.
Τα αποθετικά ρήματα κλίνονται όπως ακριβώς και τα μέσα.
Τα ημιαποθετικά ρήματα κλίνονται σε ενεστώτα, παρατατικό, μέλλοντα όπως τα ενεργητικά ρήματα. Σε παρακείμενο, υπερσυντέλικο, συντελεσμένο μέλλοντα, όπως τα μέσα ρήματα.
Το ρήμα sum, είναι ανώμαλο και ακολουθεί ιδιόμορφο τρόπο κλίσης.
Η οριστική στην λατινική, όπως ακριβώς και στην αρχαία ελληνική γλώσσα είναι η έγκλιση που χρησιμοποιείται για να δηλωθεί ένα πραγματικό γεγονός.
Τα αποθετικά ρήματα κλίνονται όπως ακριβώς και τα μέσα.
Τα ημιαποθετικά ρήματα κλίνονται σε ενεστώτα, παρατατικό, μέλλοντα όπως τα ενεργητικά ρήματα. Σε παρακείμενο, υπερσυντέλικο, συντελεσμένο μέλλοντα, όπως τα μέσα ρήματα.
Το ρήμα sum, είναι ανώμαλο και ακολουθεί ιδιόμορφο τρόπο κλίσης.
PRAESENS
amo dele-o leg-o audi-o
ama-s dele-s leg-i-s audi-s
ama-t dele-t leg-i-t audi-t
ama-mus dele-mus leg-i-mus audi-mus
ama-tis dele-tis leg-i-tis audi-tis
ama-nt dele-nt leg-unt audi-unt
IMPERFECTUM
ama-ba-m dele-ba-m leg-e-ba-m audi-e-ba-m
ama-ba-s dele-ba-s leg-e-ba-s audi-e-ba-s
ama-ba-t dele-ba-t leg-e-ba-t audi-e-ba-t
ama-ba-mus dele-ba-mus leg-e-ba-mus audi-e-ba-mus
ama-ba-tis dele-ba-tis leg-e-ba-tis audi-e-ba-tis
ama-ba-nt dele-ba-nt leg-e-ba-nt audi-e-ba-nt
FUTURUM
ama-bo dele-bo leg-am audi-am
ama-bi-s dele-bi-s leg-es audi-es
ama-bi-t dele-bi-t leg-et audi-et
ama-bi-mus dele-bi-mus leg-emus audi-emus
ama-bi-tis dele-bi-tis leg-etis audi-etis
ama-bu-nt dele-bu-nt leg-ent audi-ent
amo dele-o leg-o audi-o
ama-s dele-s leg-i-s audi-s
ama-t dele-t leg-i-t audi-t
ama-mus dele-mus leg-i-mus audi-mus
ama-tis dele-tis leg-i-tis audi-tis
ama-nt dele-nt leg-unt audi-unt
IMPERFECTUM
ama-ba-m dele-ba-m leg-e-ba-m audi-e-ba-m
ama-ba-s dele-ba-s leg-e-ba-s audi-e-ba-s
ama-ba-t dele-ba-t leg-e-ba-t audi-e-ba-t
ama-ba-mus dele-ba-mus leg-e-ba-mus audi-e-ba-mus
ama-ba-tis dele-ba-tis leg-e-ba-tis audi-e-ba-tis
ama-ba-nt dele-ba-nt leg-e-ba-nt audi-e-ba-nt
FUTURUM
ama-bo dele-bo leg-am audi-am
ama-bi-s dele-bi-s leg-es audi-es
ama-bi-t dele-bi-t leg-et audi-et
ama-bi-mus dele-bi-mus leg-emus audi-emus
ama-bi-tis dele-bi-tis leg-etis audi-etis
ama-bu-nt dele-bu-nt leg-ent audi-ent
ΚΛΙΣΗ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ SUM
PRAESENS IMPERFECTUM FUTURUM
sum eram ero
es eras eris
est erat erit
sumus eramus erimus
estis eratis eristis
sunt erat erunt
PRAESENS IMPERFECTUM FUTURUM
sum eram ero
es eras eris
est erat erit
sumus eramus erimus
estis eratis eristis
sunt erat erunt
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΤΟΧΕΣ
Tα απαρέμφατα και οι μετοχές των ρημάτων δεν ανήκουν στις εγκλίσεις. Είναι ρηματικοί τύποι: τα απαρέμφατα είναι ρηματικά ουσιαστικά και οι μετοχές ρηματικά επίθετα. (επομένως όταν μας ζητηθεί εγκλιτική αντικατάσταση τα απαρέμφατα και οι μετοχές γράφονται σε παρένθεση).
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ
PRAESENS
ama-re dele-re lege-re audi-re
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ ΡΗΜΑΤΟΣ SUM
PRAESENS: esse
ΜΕΤΟΧΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ
PRAESEΝS
ama-ns dele-ns lege-ns audi-e-ns
ΜΕΤΟΧΕΣ ΡΗΜΑΤΟΣ SUM
PRAESENS
(sens)
Tα απαρέμφατα και οι μετοχές των ρημάτων δεν ανήκουν στις εγκλίσεις. Είναι ρηματικοί τύποι: τα απαρέμφατα είναι ρηματικά ουσιαστικά και οι μετοχές ρηματικά επίθετα. (επομένως όταν μας ζητηθεί εγκλιτική αντικατάσταση τα απαρέμφατα και οι μετοχές γράφονται σε παρένθεση).
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ
PRAESENS
ama-re dele-re lege-re audi-re
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ ΡΗΜΑΤΟΣ SUM
PRAESENS: esse
ΜΕΤΟΧΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ
PRAESEΝS
ama-ns dele-ns lege-ns audi-e-ns
ΜΕΤΟΧΕΣ ΡΗΜΑΤΟΣ SUM
PRAESENS
(sens)
(fero, tuli, latum, ferre)
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
INDICATIVUS
PRAESENS IMPERFECTUM FUTURUM
fero ferebam feram
fers ferebas feres
fert ferebat feret
ferimus ferebamus feremus
fertis ferebatis feretis
ferunt ferebant ferent
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
INDICATIVUS
PRAESENS IMPERFECTUM FUTURUM
fero ferebam feram
fers ferebas feres
fert ferebat feret
ferimus ferebamus feremus
fertis ferebatis feretis
ferunt ferebant ferent
ΚΛΙΣΗ ΔΕΙΚΤΙΚΗΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑΣ ille-illa-illud
SINGULARIS
NOMINATIVUS hic haec hoc
GENETIVUS huius huius huius
DATIVUS huic huic huic
ACCUSATIVUS hunc hanc hoc
ABLATIVUS hoc hac hoc
PLURALIS
NOMINATIVUS hi hae haec
GENETIVUS horum harum horum
DATIVUS his his his
ACCUSATIVUS hos has haec
ABLATIVUS his his his
SINGULARIS
NOMINATIVUS hic haec hoc
GENETIVUS huius huius huius
DATIVUS huic huic huic
ACCUSATIVUS hunc hanc hoc
ABLATIVUS hoc hac hoc
PLURALIS
NOMINATIVUS hi hae haec
GENETIVUS horum harum horum
DATIVUS his his his
ACCUSATIVUS hos has haec
ABLATIVUS his his his