31. H γενναιότητα δεν βγαίνει πάντα σε καλό
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Στο Λατινικό πόλεμο ο ύπατος Τίτος Μάνλιος καταγόμενος από αριστοκρατική γενιά, είχε την αρχηγία του στρατού των Ρωμαίων. Εκείνος, όταν κάποτε έφευγε από το στρατόπεδο, διέταξε όλοι να κρατηθούν μακριά από τη μάχη. Αλλά λίγο αργότερα, ο γιος του πέρασε έφιππος μπροστά από το στρατόπεδο των εχθρών και από τον αρχηγό των εχθρών προκλήθηκε σε μάχη με αυτά τα λόγια: «Ας μονομαχήσουμε για να φανεί από την έκβαση της μονομαχίας πόσο υπερέχει στην ανδρεία ο Λατίνος στρατιώτης από τον Ρωμαίο». Τότε, ο νεαρός επειδή είχε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και επειδή παρακινήθηκε από την επιθυμία για μάχη, αντίθετα με την διαταγή του υπάτου όρμησε στον αγώνα· και καθώς ήταν δυνατότερος από τον εχθρό τον διαπέρασε με το δόρυ του και τον απογύμνωσε από τα όπλα. Αμέσως οι εχθροί ζήτησαν τη σωτηρία στη φυγή. Αλλά ο ύπατος, όταν επέστρεψε στο στρατόπεδο, το νεαρό, χάρις στις ενέργειες του οποίου οι εχθροί τράπηκαν σε φυγή, τιμώρησε σε θάνατο.
Στο Λατινικό πόλεμο ο ύπατος Τίτος Μάνλιος καταγόμενος από αριστοκρατική γενιά, είχε την αρχηγία του στρατού των Ρωμαίων. Εκείνος, όταν κάποτε έφευγε από το στρατόπεδο, διέταξε όλοι να κρατηθούν μακριά από τη μάχη. Αλλά λίγο αργότερα, ο γιος του πέρασε έφιππος μπροστά από το στρατόπεδο των εχθρών και από τον αρχηγό των εχθρών προκλήθηκε σε μάχη με αυτά τα λόγια: «Ας μονομαχήσουμε για να φανεί από την έκβαση της μονομαχίας πόσο υπερέχει στην ανδρεία ο Λατίνος στρατιώτης από τον Ρωμαίο». Τότε, ο νεαρός επειδή είχε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και επειδή παρακινήθηκε από την επιθυμία για μάχη, αντίθετα με την διαταγή του υπάτου όρμησε στον αγώνα· και καθώς ήταν δυνατότερος από τον εχθρό τον διαπέρασε με το δόρυ του και τον απογύμνωσε από τα όπλα. Αμέσως οι εχθροί ζήτησαν τη σωτηρία στη φυγή. Αλλά ο ύπατος, όταν επέστρεψε στο στρατόπεδο, το νεαρό, χάρις στις ενέργειες του οποίου οι εχθροί τράπηκαν σε φυγή, τιμώρησε σε θάνατο.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. «ut omnes . . .abstinerent»: δευτερεύουσα ονοματική βουλητική πρόταση. Εισάγεται με τον βουλητικό ut και εκφέρεται με υποτακτική έγκλιση εκφοράς των βουλητικών προτάσεων. Ακολουθεί τους κανόνες ιδιόμορφης ακολουθίας των χρόνων γιατί η βούληση είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή που πιθανώς πραγματοποιείται: δηλ. ιδιόμορφος συγχρονισμός κύριας και δευτερεύουσας με υποτακτική· έχουμε υποτακτική παρατατικού, μετά από ρήμα εξάρτησης ιστορικού χρόνου (η εξάρτηση βρίσκεται στο ρήμα της κύριας edixit) για το παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως αντικείμενο του ρήματος edixit.
2. «cum is ....... abiret»: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση που εισάγεται με τον ιστορικό διηγηματικό σύνδεσμο cum για να δηλωθούν οι χρονικές περιστάσεις μέσα στις οποίες λαμβάνει χώρα το περιεχόμενο της κύριας πρότασης και για να δηλωθεί μια βαθύτερη σχέση μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας μια σχέση αιτίας και αιτιατού. Η πρόταση εκφέρεται με υποτακτική και ακολουθεί τους κανόνες ακολουθίας των χρόνων: έχουμε υποτακτική παρατατικού μετά από ρήμα εξάρτησης ιστορικού χρόνου (edixit) για το σύγχρονο στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας πρότασης.
3. «ut singularis....... cernatur»: δευτερεύουσα επιρρηματική τελική πρόταση, που εισάγεται με τον τελικό σύνδεσμο Ut. Εκφέρεται με υποτακτική γιατί ο σκοπός στα λατινικά θεωρείται υποκειμενική κατάσταση και ακολουθεί τους κανόνες ιδιόμορφης ακολουθίας των χρόνων: γιατί ο σκοπός είναι ιδωμένος τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή που πιθανώς πραγματοποιείται: δηλ. ιδιόμορφος συγχρονισμός κύριας και δευτερεύουσας· έχουμε υποτακτική ενεστώτα μετά από ρήμα εξάρτησης αρκτικού χρόνου για το παρόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο ρήμα της κύριας πρότασης congrediamur.
4. «quanto miles. . . antecellat»: δευτερεύουσα ονοματική πλάγια ερωτηματική, μερικής αγνοίας πρόταση που εισάγεται με το quanto. Εκφέρεται με υποτακτική έγκλιση εκφοράς των πλαγίων ερωτηματικών προτάσεων για να δηλωθεί μια υποκειμενική κρίση και ακολουθεί τους κανόνες ακολουθίας των χρόνων: έχουμε υποτακτική ενεστώτα μετά από ρήμα εξάρτησης αρκτικού χρόνου (η εξάρτηση βρίσκεται στο ρήμα cernatur, που με τη σειρά του εξαρτάται από το congrediamur) για να δηλωθεί το σύγχρονο στο παρόν. Η πρόταση λειτουργεί ως υποκείμενο του ρήματος cernatur.
5. «cum is. . . revertisset»: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση που εισάγεται με τον ιστορικό διηγηματικό σύνδεσμο cum για να δηλωθούν οι χρονικές περιστάσεις μέσα στις οποίες λαμβάνει χώρα το περιεχόμενο της κύριας πρότασης και για να δηλωθεί μια βαθύτερη σχέση μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας μια σχέση αιτίας και αιτιατού. Η πρόταση εκφέρεται με υποτακτική και ακολουθεί τους κανόνες ακολουθίας των χρόνων: έχουμε υποτακτική υπερσυντελίκου μετά από ρήμα εξάρτησης ιστορικού χρόνου (multavit) για το προτερόχρονο στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας πρότασης.
6. «cuius . . . erant»: δευτερεύουσα επιθετική-προσδιοριστική, αναφορική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία αρσενικού γένους cuius και εκφέρεται με οριστική, έγκλιση για το πραγματικό, χρόνου παρατατικού για τη διάρκεια στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο αντικείμενο της κύριας πρότασης adulescentem.
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. «ut omnes . . .abstinerent»: δευτερεύουσα ονοματική βουλητική πρόταση. Εισάγεται με τον βουλητικό ut και εκφέρεται με υποτακτική έγκλιση εκφοράς των βουλητικών προτάσεων. Ακολουθεί τους κανόνες ιδιόμορφης ακολουθίας των χρόνων γιατί η βούληση είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή που πιθανώς πραγματοποιείται: δηλ. ιδιόμορφος συγχρονισμός κύριας και δευτερεύουσας με υποτακτική· έχουμε υποτακτική παρατατικού, μετά από ρήμα εξάρτησης ιστορικού χρόνου (η εξάρτηση βρίσκεται στο ρήμα της κύριας edixit) για το παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως αντικείμενο του ρήματος edixit.
2. «cum is ....... abiret»: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση που εισάγεται με τον ιστορικό διηγηματικό σύνδεσμο cum για να δηλωθούν οι χρονικές περιστάσεις μέσα στις οποίες λαμβάνει χώρα το περιεχόμενο της κύριας πρότασης και για να δηλωθεί μια βαθύτερη σχέση μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας μια σχέση αιτίας και αιτιατού. Η πρόταση εκφέρεται με υποτακτική και ακολουθεί τους κανόνες ακολουθίας των χρόνων: έχουμε υποτακτική παρατατικού μετά από ρήμα εξάρτησης ιστορικού χρόνου (edixit) για το σύγχρονο στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας πρότασης.
3. «ut singularis....... cernatur»: δευτερεύουσα επιρρηματική τελική πρόταση, που εισάγεται με τον τελικό σύνδεσμο Ut. Εκφέρεται με υποτακτική γιατί ο σκοπός στα λατινικά θεωρείται υποκειμενική κατάσταση και ακολουθεί τους κανόνες ιδιόμορφης ακολουθίας των χρόνων: γιατί ο σκοπός είναι ιδωμένος τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή που πιθανώς πραγματοποιείται: δηλ. ιδιόμορφος συγχρονισμός κύριας και δευτερεύουσας· έχουμε υποτακτική ενεστώτα μετά από ρήμα εξάρτησης αρκτικού χρόνου για το παρόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο ρήμα της κύριας πρότασης congrediamur.
4. «quanto miles. . . antecellat»: δευτερεύουσα ονοματική πλάγια ερωτηματική, μερικής αγνοίας πρόταση που εισάγεται με το quanto. Εκφέρεται με υποτακτική έγκλιση εκφοράς των πλαγίων ερωτηματικών προτάσεων για να δηλωθεί μια υποκειμενική κρίση και ακολουθεί τους κανόνες ακολουθίας των χρόνων: έχουμε υποτακτική ενεστώτα μετά από ρήμα εξάρτησης αρκτικού χρόνου (η εξάρτηση βρίσκεται στο ρήμα cernatur, που με τη σειρά του εξαρτάται από το congrediamur) για να δηλωθεί το σύγχρονο στο παρόν. Η πρόταση λειτουργεί ως υποκείμενο του ρήματος cernatur.
5. «cum is. . . revertisset»: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση που εισάγεται με τον ιστορικό διηγηματικό σύνδεσμο cum για να δηλωθούν οι χρονικές περιστάσεις μέσα στις οποίες λαμβάνει χώρα το περιεχόμενο της κύριας πρότασης και για να δηλωθεί μια βαθύτερη σχέση μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας μια σχέση αιτίας και αιτιατού. Η πρόταση εκφέρεται με υποτακτική και ακολουθεί τους κανόνες ακολουθίας των χρόνων: έχουμε υποτακτική υπερσυντελίκου μετά από ρήμα εξάρτησης ιστορικού χρόνου (multavit) για το προτερόχρονο στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας πρότασης.
6. «cuius . . . erant»: δευτερεύουσα επιθετική-προσδιοριστική, αναφορική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία αρσενικού γένους cuius και εκφέρεται με οριστική, έγκλιση για το πραγματικό, χρόνου παρατατικού για τη διάρκεια στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο αντικείμενο της κύριας πρότασης adulescentem.
ΠΛΑΓΙΕΣ ΠΤΩΣΕΙΣ: Η Aφαιρετική
Η αφαιρετική στη λατινική παρουσιάζεται απλή ή εμπρόθετη και έχει τρεις κυρίως λειτουργίες:
1. Η κυρίως αφαιρετική, δηλώνει την αφετηρία, την από τόπο κίνηση χρησιμοποιείται δηλαδή ως επιρρηματικός προσδιορισμός και έχει τις εξής μορφές:
i) δηλώνει την τοπική προέλευση.
ii) επιρρηματικός προσδιορισμός της καταγωγής
iii) δηλώνει την ύλη, από την οποία αποτελείται ένα πράγμα.
iv) δηλώνει το σημείο απομάκρυνσης ή χωρισμού.
v) δηλώνει το ποιητικό αίτιο.
vi) δηλώνει τον β’ όρο σύγκρισης
vii) δηλώνει το σημείο εκκίνησης για κρίση
viii) το διαιρεμένο όλο.
2. Η οργανική αφαιρετική, χρησιμοποιείται και αυτή ως επιρρηματικός προσδιορισμός και έχει τις εξής μορφές:
i) δηλώνει τη συνοδεία
ii) τον τρόπο
iii) την ιδιότητα
iv) το όργανο ή το μέσο με το οποίο γίνεται μια πράξη. Συνήθως τέτοια είναι η αφαιρετική δίπλα στα ρήματα compleo, afficio, confido και στα επίθετα dignus, fretus.
v) το μέτρο ή τη διαφορά
vi) την αναφορά
vii) το εσωτερικό αναγκαστικό αίτιο
viii) την ποινή (σημειώνουμε ότι την ποινή εκφράζει και η γενική capitis= σε θάνατο)
ix) την αξία
3. Η τοπική αφαιρετική χρησιμοποιείται ως επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου ή του χρόνου.
Η αφαιρετική στη λατινική παρουσιάζεται απλή ή εμπρόθετη και έχει τρεις κυρίως λειτουργίες:
1. Η κυρίως αφαιρετική, δηλώνει την αφετηρία, την από τόπο κίνηση χρησιμοποιείται δηλαδή ως επιρρηματικός προσδιορισμός και έχει τις εξής μορφές:
i) δηλώνει την τοπική προέλευση.
ii) επιρρηματικός προσδιορισμός της καταγωγής
iii) δηλώνει την ύλη, από την οποία αποτελείται ένα πράγμα.
iv) δηλώνει το σημείο απομάκρυνσης ή χωρισμού.
v) δηλώνει το ποιητικό αίτιο.
vi) δηλώνει τον β’ όρο σύγκρισης
vii) δηλώνει το σημείο εκκίνησης για κρίση
viii) το διαιρεμένο όλο.
2. Η οργανική αφαιρετική, χρησιμοποιείται και αυτή ως επιρρηματικός προσδιορισμός και έχει τις εξής μορφές:
i) δηλώνει τη συνοδεία
ii) τον τρόπο
iii) την ιδιότητα
iv) το όργανο ή το μέσο με το οποίο γίνεται μια πράξη. Συνήθως τέτοια είναι η αφαιρετική δίπλα στα ρήματα compleo, afficio, confido και στα επίθετα dignus, fretus.
v) το μέτρο ή τη διαφορά
vi) την αναφορά
vii) το εσωτερικό αναγκαστικό αίτιο
viii) την ποινή (σημειώνουμε ότι την ποινή εκφράζει και η γενική capitis= σε θάνατο)
ix) την αξία
3. Η τοπική αφαιρετική χρησιμοποιείται ως επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου ή του χρόνου.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
consul: oμοιόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο υποκείμενο T.Manlius, παράθεση.
natus: επιθετική μετοχή, ως επιθετικός προσδιορισμός, ομοιόπτωτος στο T. Manlius.
genere: αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στη μετοχή Natus, που δηλώνει την άμεση καταγωγή.
bello: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο Praefuit, Που δηλώνει τον χρόνο.
pugna: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο abstinerent, που δηλώνει την απομάκρυνση- χωρισμό.
castris:a) αντικείμενο-συμπλήρωμα στο ρήμα abiret b) αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο abiret, που δηλώνει την απομάκρυνση.
proellio: a) απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο lacessitus est, που δηλώνει το όργανο, μέσο. β) αντικείμενο, έμμεσο στο ρήμα.
Hostium: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός, στο ducem, γενική αντικειμενική.
verbis: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο lacessitus est, που δηλώνει τον τρόπο.
virtute: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο antecellat, που δηλώνει την αναφορά.
Romano: αντικείμενο στο antecellat
quanto: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο antecellat, που δηλώνει τo μέτρο ή τη διαφορά.
eventu: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο cernatur, που δηλώνει την αναφορά και πιο συγκεκριμένα το σημείο εκκίνησης για εκτίμηση ή κρίση.
Proelii: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός, στο eventu, γενική υποκειμενική.
confisus: αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος adulescens (το ίδιο και η μετοχή Permotus).
viribus: αφαιρετική ως a) αντικείμενο στο confisus b) επιρρηματικός προσδιορισμός στο confisus, που δηλώνει την αιτία.
cupiditate: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο permotus, Που δηλώνει το ποιητικό αίτιο (εσωτερικό αναγκαστικό αίτιο).
pugnandi: Γενική γερουνδίου, ως αντικείμενο στο cupiditate, δηλώνει το τελικό αίτιο.
fortior: επιρρηματικό κατηγορούμενο στο υποκείμενο του ρήματος, που δηλώνει τον τρόπο.
hoste: απρόθετη αφαιρετική ως β΄ όρος σύγκρισης από το fortior.
armis: αφαιρετικής ως επιρρηματικός προσδιορισμός της απομάκρυνσης -χωρισμού, στο ρήμα spoliavit.
fuga: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο petiverunt, που δηλώνει τον τρόπο.
morte: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο Multavit που δηλώνει την ποινή.
opera: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο fugati erant, που δηλώνει το μέσο ή τον τρόπο.
cuius: ετερόπτωτος προσδιορισμός στο Opera, γενική υποκειμενική.
consul: oμοιόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο υποκείμενο T.Manlius, παράθεση.
natus: επιθετική μετοχή, ως επιθετικός προσδιορισμός, ομοιόπτωτος στο T. Manlius.
genere: αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στη μετοχή Natus, που δηλώνει την άμεση καταγωγή.
bello: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο Praefuit, Που δηλώνει τον χρόνο.
pugna: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο abstinerent, που δηλώνει την απομάκρυνση- χωρισμό.
castris:a) αντικείμενο-συμπλήρωμα στο ρήμα abiret b) αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο abiret, που δηλώνει την απομάκρυνση.
proellio: a) απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο lacessitus est, που δηλώνει το όργανο, μέσο. β) αντικείμενο, έμμεσο στο ρήμα.
Hostium: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός, στο ducem, γενική αντικειμενική.
verbis: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο lacessitus est, που δηλώνει τον τρόπο.
virtute: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο antecellat, που δηλώνει την αναφορά.
Romano: αντικείμενο στο antecellat
quanto: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο antecellat, που δηλώνει τo μέτρο ή τη διαφορά.
eventu: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο cernatur, που δηλώνει την αναφορά και πιο συγκεκριμένα το σημείο εκκίνησης για εκτίμηση ή κρίση.
Proelii: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός, στο eventu, γενική υποκειμενική.
confisus: αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος adulescens (το ίδιο και η μετοχή Permotus).
viribus: αφαιρετική ως a) αντικείμενο στο confisus b) επιρρηματικός προσδιορισμός στο confisus, που δηλώνει την αιτία.
cupiditate: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο permotus, Που δηλώνει το ποιητικό αίτιο (εσωτερικό αναγκαστικό αίτιο).
pugnandi: Γενική γερουνδίου, ως αντικείμενο στο cupiditate, δηλώνει το τελικό αίτιο.
fortior: επιρρηματικό κατηγορούμενο στο υποκείμενο του ρήματος, που δηλώνει τον τρόπο.
hoste: απρόθετη αφαιρετική ως β΄ όρος σύγκρισης από το fortior.
armis: αφαιρετικής ως επιρρηματικός προσδιορισμός της απομάκρυνσης -χωρισμού, στο ρήμα spoliavit.
fuga: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο petiverunt, που δηλώνει τον τρόπο.
morte: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο Multavit που δηλώνει την ποινή.
opera: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο fugati erant, που δηλώνει το μέσο ή τον τρόπο.
cuius: ετερόπτωτος προσδιορισμός στο Opera, γενική υποκειμενική.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
natus: μετοχή παρακειμένου από το ρήμα nascor, Natus sum, nasci. (=γεννιέμαι).
exercitus -ui: όνομα ουσιαστικό δ΄ κλίσης, δεν έχει συνήθως πληθυντικό και στον ενικό σημαίνει όχλος, στρατός, πλήθος.
castra -orum: όνομα ουσιαστικό β΄κλίσης, ουδέτερο. Έχει μόνο πληθυντικό και σημαίνει στρατόπεδο. ΟΙ τύποι στον ενικό castrum, castellum μεταφράζονται ως κάστρο.
cerno: ρήμα τρίτης συζυγίας μ ε αρχικούς χρόνους cerno, crevi, (cretum), cernere.
virtus -utis: Ουσιαστικό γ΄ κλίσης, ενώ είναι αφηρημένο ενίοτε χρησιμοποιείται και στον πληθυντικό.
confido: ημιαποθετικό ρήμα γ΄ συζυγίας με αρχικούς χρόνους: confido, confisus sum, confidere.
opora-ae: όνομα ουσιαστικά, α΄ κλίσης. Στον ενικό σημαίνει έργο, δραστηριότητα, ενέργεια · στον πληθυντικό Oporae- arum είναι οι εργάτες.
salus -utis: όνομα ουσιαστικό γ΄ κλίσης που σημαίνει υγεία, ευεξία, σωτηρία κ.λ.π. δεν έχει πληθυντικό.
iniussu: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού iniussus -us, το οποίο είναι εύχρηστο μόνο στην αφαιρετική.
natus: μετοχή παρακειμένου από το ρήμα nascor, Natus sum, nasci. (=γεννιέμαι).
exercitus -ui: όνομα ουσιαστικό δ΄ κλίσης, δεν έχει συνήθως πληθυντικό και στον ενικό σημαίνει όχλος, στρατός, πλήθος.
castra -orum: όνομα ουσιαστικό β΄κλίσης, ουδέτερο. Έχει μόνο πληθυντικό και σημαίνει στρατόπεδο. ΟΙ τύποι στον ενικό castrum, castellum μεταφράζονται ως κάστρο.
cerno: ρήμα τρίτης συζυγίας μ ε αρχικούς χρόνους cerno, crevi, (cretum), cernere.
virtus -utis: Ουσιαστικό γ΄ κλίσης, ενώ είναι αφηρημένο ενίοτε χρησιμοποιείται και στον πληθυντικό.
confido: ημιαποθετικό ρήμα γ΄ συζυγίας με αρχικούς χρόνους: confido, confisus sum, confidere.
opora-ae: όνομα ουσιαστικά, α΄ κλίσης. Στον ενικό σημαίνει έργο, δραστηριότητα, ενέργεια · στον πληθυντικό Oporae- arum είναι οι εργάτες.
salus -utis: όνομα ουσιαστικό γ΄ κλίσης που σημαίνει υγεία, ευεξία, σωτηρία κ.λ.π. δεν έχει πληθυντικό.
iniussu: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού iniussus -us, το οποίο είναι εύχρηστο μόνο στην αφαιρετική.