27. Το πνεύμα ωριμάζει όπως οι καρποί
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Όταν ο Άκκιος ήρθε από την πόλη Ρώμη στον Τάραντα, όπου ο Πακούβιος σε μεγάλη ηλικία, είχε αποσυρθεί, κατέλυσε σε αυτόν. Ο Άκκιος, ο οποίος ήταν πολύ μικρότερος στην ηλικία, διάβασε σε αυτόν που το επιθυμούσε την τραγωδία του, της οποίας το όνομα είναι «Ατρέας». Τότε ο Πακούβιος είπε ότι ήταν βέβαια ηχηρά και μεγάλα αυτά που είχε γράψει, αλλά όμως ότι του φαίνονταν κάπως τραχιά και κάπως άγουρα. «Έτσι είναι» είπε ο Άκκιος, «όπως τα λες· ούτε βέβαια μετανιώνω γι’ αυτό· γιατί ελπίζω ότι θα είναι καλύτερα αυτά που θα γράψω στην συνέχεια. Γιατί αυτό που συμβαίνει στους καρπούς, το ίδιο λένε ότι συμβαίνει στα πνεύματα: αυτά που γεννούνται τραχιά και άγουρα, μετά λένε ότι γίνονται γλυκά και ευχάριστα· αλλά αυτά που από την αρχή γεννιούνται μαραμένα και μαλακά, δεν γίνονται ώριμα αργότερα αλλά σάπια».
Όταν ο Άκκιος ήρθε από την πόλη Ρώμη στον Τάραντα, όπου ο Πακούβιος σε μεγάλη ηλικία, είχε αποσυρθεί, κατέλυσε σε αυτόν. Ο Άκκιος, ο οποίος ήταν πολύ μικρότερος στην ηλικία, διάβασε σε αυτόν που το επιθυμούσε την τραγωδία του, της οποίας το όνομα είναι «Ατρέας». Τότε ο Πακούβιος είπε ότι ήταν βέβαια ηχηρά και μεγάλα αυτά που είχε γράψει, αλλά όμως ότι του φαίνονταν κάπως τραχιά και κάπως άγουρα. «Έτσι είναι» είπε ο Άκκιος, «όπως τα λες· ούτε βέβαια μετανιώνω γι’ αυτό· γιατί ελπίζω ότι θα είναι καλύτερα αυτά που θα γράψω στην συνέχεια. Γιατί αυτό που συμβαίνει στους καρπούς, το ίδιο λένε ότι συμβαίνει στα πνεύματα: αυτά που γεννούνται τραχιά και άγουρα, μετά λένε ότι γίνονται γλυκά και ευχάριστα· αλλά αυτά που από την αρχή γεννιούνται μαραμένα και μαλακά, δεν γίνονται ώριμα αργότερα αλλά σάπια».
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:
1. «cum Accius.......venisset»: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, η οποία λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο ρήμα της κύριας πρότασης deverti. Εισάγεται με τον ιστορικό-διηγηματικό σύνδεσμο cum για να δηλωθεί η βαθύτερη σχέση μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας, μια σχέση αιτίας (δευτερεύουσα πρόταση) και αιτιατού (κύρια πρόταση), και να περιγραφεί η χρονική ευκαιρία ή οι χρονικές περιστάσεις στο πλαίσιο των οποίων συντελείται η πράξη της κύριας πρότασης. Εκφέρεται με υποτακτική για να δηλωθεί μια υποκειμενική κατάσταση, χρόνου υπερσυντελίκου, μετά από ρήμα εξάρτησης ιστορικού χρόνου (deverti= παρακείμενος με σημασία αορίστου) για να δηλωθεί το προτερόχρονο στο παρελθόν.
2. «ubi Pacuvius.......recesserat»: δευτερεύουσα αναφορική -επιθετική προσδιοριστική πρόταση που εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα ubi. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί ένα πραγματικό γεγονός, χρόνου υπερσυντελίκου για το προτερόχρονο στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο Tarentum και περιέχει τοπική χροιά.
3. «qui multo......erat»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία αρσενικού γένους qui. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί ένα πραγματικό γεγονός, χρόνου παρατατικού για την διάρκεια στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο υποκείμενο της κύριας πρότασης Accius.
4. «cui ......est»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία θηλυκού γένους cui. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί ένα πραγματικό γεγονός, χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο άμεσο αντικείμενο του ρήματος της κύριας πρότασης, tragoediam.
5. «quae scripsisset»: δευτερεύουσα αναφορική ουσιαστική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quae. Εκφέρεται με υποτακτική γιατί βρίσκεται σε πλάγιο λόγο, χρόνου υπερσυντελίκου γιατί εξαρτάται από ρηματικό τύπο ιστορικού χρόνου (το απαρέμφατο esse είναι αντικείμενο στο ρήμα dixit= παρακείμενος με σημασία αορίστου) για να δηλωθεί το προτερόχρονο στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου esse, και έχουμε ετεροπροσωπία.
6. «ut dicis»: δευτερεύουσα απλή παραβολική πρόταση, η οποία εισάγεται με την το ut για να δηλωθεί ο τρόπος. Εκφέρεται με οριστική, επειδή η σύγκριση αφορά δύο πράξεις ή καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός που φανερώνει σύγκριση επί ισότητα, στο ρήμα est. Στην κύρια πρόταση υπάρχει το τροπικό επίρρημα ita, που δηλώνει ότι ακολουθεί παραβολική πρόταση.
7. «quae .......scribam»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quae. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό, χρόνου μέλλοντα για το μέλλον (ή υποτακτική γιατί βρίσκεται σε πλάγιο λόγο, χρόνου ενεστώτα μετά από ρήμα εξάρτησης αρκτικού χρόνου -το απαρέμφατο fore είναι αντικείμενο στο ρήμα spero= ενεστώτας, για να δηλωθεί το σύγχρονο στο παρόν.) Η πρόταση λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο εννοούμενο υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου, ea.
8. «quod in pomis est»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quod. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός, χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου idem.
9. «quae dura.....nascuntur»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quae. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός, χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο εννοούμενο υποκείμενο του ρήματος, ea.
10. «quae gignuntur...........mollia»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quae. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός, χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο εννοούμενο υποκείμενο του ρήματος, ea.
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:
1. «cum Accius.......venisset»: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, η οποία λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο ρήμα της κύριας πρότασης deverti. Εισάγεται με τον ιστορικό-διηγηματικό σύνδεσμο cum για να δηλωθεί η βαθύτερη σχέση μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας, μια σχέση αιτίας (δευτερεύουσα πρόταση) και αιτιατού (κύρια πρόταση), και να περιγραφεί η χρονική ευκαιρία ή οι χρονικές περιστάσεις στο πλαίσιο των οποίων συντελείται η πράξη της κύριας πρότασης. Εκφέρεται με υποτακτική για να δηλωθεί μια υποκειμενική κατάσταση, χρόνου υπερσυντελίκου, μετά από ρήμα εξάρτησης ιστορικού χρόνου (deverti= παρακείμενος με σημασία αορίστου) για να δηλωθεί το προτερόχρονο στο παρελθόν.
2. «ubi Pacuvius.......recesserat»: δευτερεύουσα αναφορική -επιθετική προσδιοριστική πρόταση που εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα ubi. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί ένα πραγματικό γεγονός, χρόνου υπερσυντελίκου για το προτερόχρονο στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο Tarentum και περιέχει τοπική χροιά.
3. «qui multo......erat»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία αρσενικού γένους qui. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί ένα πραγματικό γεγονός, χρόνου παρατατικού για την διάρκεια στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο υποκείμενο της κύριας πρότασης Accius.
4. «cui ......est»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία θηλυκού γένους cui. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί ένα πραγματικό γεγονός, χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο άμεσο αντικείμενο του ρήματος της κύριας πρότασης, tragoediam.
5. «quae scripsisset»: δευτερεύουσα αναφορική ουσιαστική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quae. Εκφέρεται με υποτακτική γιατί βρίσκεται σε πλάγιο λόγο, χρόνου υπερσυντελίκου γιατί εξαρτάται από ρηματικό τύπο ιστορικού χρόνου (το απαρέμφατο esse είναι αντικείμενο στο ρήμα dixit= παρακείμενος με σημασία αορίστου) για να δηλωθεί το προτερόχρονο στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου esse, και έχουμε ετεροπροσωπία.
6. «ut dicis»: δευτερεύουσα απλή παραβολική πρόταση, η οποία εισάγεται με την το ut για να δηλωθεί ο τρόπος. Εκφέρεται με οριστική, επειδή η σύγκριση αφορά δύο πράξεις ή καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός που φανερώνει σύγκριση επί ισότητα, στο ρήμα est. Στην κύρια πρόταση υπάρχει το τροπικό επίρρημα ita, που δηλώνει ότι ακολουθεί παραβολική πρόταση.
7. «quae .......scribam»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quae. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό, χρόνου μέλλοντα για το μέλλον (ή υποτακτική γιατί βρίσκεται σε πλάγιο λόγο, χρόνου ενεστώτα μετά από ρήμα εξάρτησης αρκτικού χρόνου -το απαρέμφατο fore είναι αντικείμενο στο ρήμα spero= ενεστώτας, για να δηλωθεί το σύγχρονο στο παρόν.) Η πρόταση λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο εννοούμενο υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου, ea.
8. «quod in pomis est»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quod. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός, χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου idem.
9. «quae dura.....nascuntur»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quae. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός, χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο εννοούμενο υποκείμενο του ρήματος, ea.
10. «quae gignuntur...........mollia»: δευτερεύουσα αναφορική, επιθετική-προσδιοριστική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quae. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός, χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο εννοούμενο υποκείμενο του ρήματος, ea.
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: ΧΡΟΝΙΚΕΣ
Είναι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις.
Εισάγονται:
α) με τους συνδέσμους dum, donec, quoad για να δηλωθεί το σύγχρονο
β) με τους συνδέσμους postquam, ubi, ut, simula (simul atquae), cum primum για να δηλωθεί το προτερόχρονο και
γ) με τους συνδέσμους antequam (ante...quam), cum primum, priusquam (prius...quam), dum, donec, quoad για να δηλωθεί το υστερόχρονο.
Εκφέρονται:
α) αν εκφράζουν το σύγχρονο με οριστική και δηλώνουν μια παράλληλη διάρκεια ή μια συνεχιζόμενη πράξη κατά την διάρκεια της οποίας συμβαίνει μια άλλη πράξη (εισαγωγή πάντα με τον dum και εκφορά μόνο με οριστική ενεστώτα).
β) αν εκφράζουν κάτι το προτερόχρονο με οριστική παρακειμένου ή οριστική υπερσυντελίκου ή υποτακτική και ακολουθούν κανόνες ακολουθίας χρόνων.
γ) αν εκφράζουν κάτι το υστερόχρονο με οριστική όταν η χρονική πρόταση ενδιαφέρει καθαρά από χρονική άποψη και με υποτακτική όταν η χρονική πρόταση περιγράφει μια πράξη ως προσδοκία, επιδίωξη.
Λειτουργούν: ως επιρρηματική προσδιορισμοί σε ρήματα ή ρηματικούς τύπους της πρότασης εξάρτησης και προσδιορίζουν χρονικά την πράξη ή την κατάσταση που περιγράφει το ρήμα μιας άλλης πρότασης.
Σημειώσεις:
1 Χρονικός επίσης είναι και ο σύνδεσμος cum, για τον οποίο έχει γίνει λόγος σε προηγούμενη διδακτική ενότητα.
2. Οι σύνδεσμοι ut, ubi, postquam, simul θέλουν να δηλώσουν ότι στο πλαίσιο ενός πραγματικού γεγονότος εκφράζεται απλά και μόνο ο χρόνος (δηλαδή το γεγονός έχει σημασία μόνο από χρονική άποψη. Ειδικότερα η εισαγωγή της χρονικής πρότασης με τους παραπάνω συνδέσμους συνοδευόμενους από οριστική προϋποθέτει α) την δήλωση του προτερόχρονου με την χρονική πρόταση και β) την τέλεση του γεγονότος μια φορά στο παρελθόν.
Είναι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις.
Εισάγονται:
α) με τους συνδέσμους dum, donec, quoad για να δηλωθεί το σύγχρονο
β) με τους συνδέσμους postquam, ubi, ut, simula (simul atquae), cum primum για να δηλωθεί το προτερόχρονο και
γ) με τους συνδέσμους antequam (ante...quam), cum primum, priusquam (prius...quam), dum, donec, quoad για να δηλωθεί το υστερόχρονο.
Εκφέρονται:
α) αν εκφράζουν το σύγχρονο με οριστική και δηλώνουν μια παράλληλη διάρκεια ή μια συνεχιζόμενη πράξη κατά την διάρκεια της οποίας συμβαίνει μια άλλη πράξη (εισαγωγή πάντα με τον dum και εκφορά μόνο με οριστική ενεστώτα).
β) αν εκφράζουν κάτι το προτερόχρονο με οριστική παρακειμένου ή οριστική υπερσυντελίκου ή υποτακτική και ακολουθούν κανόνες ακολουθίας χρόνων.
γ) αν εκφράζουν κάτι το υστερόχρονο με οριστική όταν η χρονική πρόταση ενδιαφέρει καθαρά από χρονική άποψη και με υποτακτική όταν η χρονική πρόταση περιγράφει μια πράξη ως προσδοκία, επιδίωξη.
Λειτουργούν: ως επιρρηματική προσδιορισμοί σε ρήματα ή ρηματικούς τύπους της πρότασης εξάρτησης και προσδιορίζουν χρονικά την πράξη ή την κατάσταση που περιγράφει το ρήμα μιας άλλης πρότασης.
Σημειώσεις:
1 Χρονικός επίσης είναι και ο σύνδεσμος cum, για τον οποίο έχει γίνει λόγος σε προηγούμενη διδακτική ενότητα.
2. Οι σύνδεσμοι ut, ubi, postquam, simul θέλουν να δηλώσουν ότι στο πλαίσιο ενός πραγματικού γεγονότος εκφράζεται απλά και μόνο ο χρόνος (δηλαδή το γεγονός έχει σημασία μόνο από χρονική άποψη. Ειδικότερα η εισαγωγή της χρονικής πρότασης με τους παραπάνω συνδέσμους συνοδευόμενους από οριστική προϋποθέτει α) την δήλωση του προτερόχρονου με την χρονική πρόταση και β) την τέλεση του γεγονότος μια φορά στο παρελθόν.
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: ΠΑΡΑΒΟΛΙΚΕΣ
Είδη:
1. Απλές παραβολικές:
Εισάγονται:
α) atque, et, μετά από επίθετα και επιρρήματα που δηλώνουν ισότητα, ομοιότητα και τα αντίθετά τους,
β) ut, sicut, για να δηλωθεί ο τρόπος,
γ) quam με επίθετα και επιρρήματα θετικού βαθμού,
δ) quanto, quo, μετά από επίθετα ή επιρρήματα συγκριτικού βαθμού. Οι σύνδεσμοι των δύο τελευταίων ομάδων δηλώνουν ποσότητα ένταση, βαθμό, μέγεθος.
Εκφέρονται: με οριστική, επειδή η σύγκριση αφορά δύο πράξεις ή καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα.
2.Υποθετικές παραβολικές:
Εισάγονται: με τους συνδέσμους των απλών παραβολικών προτάσεων συνοδευόμενους από το si (για θετική υπόθεση) ή το nisi (για αρνητική υπόθεση).
Εκφέρονται: με υποτακτική καθώς οι σύγκριση αφορά δύο πράξεις ή καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται υποθετικές. Ακολουθούν τους κανόνες ακολουθίας των χρόνων.
Λειτουργούν: Είναι προτάσεις επιρρηματικές και λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί σε ρήματα και ρηματικούς τύπους και φανερώνουν δεύτερο όρο σύγκρισης.
Σημειώσεις:
1) όταν οι παραβολικές προτάσεις εισάγονται με τους ut και sicut, στην κύρια πρόταση υπάρχουν τα επιρρήματα sic, ita.
2) όταν οι παραβολικές προτάσεις εισάγονται με τους quanto, quo, συνήθως στην κύρια πρόταση υπάρχουν οι αντωνυμίες eo και tanto.
Είδη:
1. Απλές παραβολικές:
Εισάγονται:
α) atque, et, μετά από επίθετα και επιρρήματα που δηλώνουν ισότητα, ομοιότητα και τα αντίθετά τους,
β) ut, sicut, για να δηλωθεί ο τρόπος,
γ) quam με επίθετα και επιρρήματα θετικού βαθμού,
δ) quanto, quo, μετά από επίθετα ή επιρρήματα συγκριτικού βαθμού. Οι σύνδεσμοι των δύο τελευταίων ομάδων δηλώνουν ποσότητα ένταση, βαθμό, μέγεθος.
Εκφέρονται: με οριστική, επειδή η σύγκριση αφορά δύο πράξεις ή καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα.
2.Υποθετικές παραβολικές:
Εισάγονται: με τους συνδέσμους των απλών παραβολικών προτάσεων συνοδευόμενους από το si (για θετική υπόθεση) ή το nisi (για αρνητική υπόθεση).
Εκφέρονται: με υποτακτική καθώς οι σύγκριση αφορά δύο πράξεις ή καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται υποθετικές. Ακολουθούν τους κανόνες ακολουθίας των χρόνων.
Λειτουργούν: Είναι προτάσεις επιρρηματικές και λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί σε ρήματα και ρηματικούς τύπους και φανερώνουν δεύτερο όρο σύγκρισης.
Σημειώσεις:
1) όταν οι παραβολικές προτάσεις εισάγονται με τους ut και sicut, στην κύρια πρόταση υπάρχουν τα επιρρήματα sic, ita.
2) όταν οι παραβολικές προτάσεις εισάγονται με τους quanto, quo, συνήθως στην κύρια πρόταση υπάρχουν οι αντωνυμίες eo και tanto.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
ei: έμμεσο αντικείμενο στο legit και υποκείμενο την συνημμένης, αιτιολογικής μετοχής desideranti.
natu: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αναφοράς στο ρήμα erat.
multo: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του μέτρου ή της διαφοράς, στο ρήμα erat.
Atreus: ομοιόπτωτος προσδιορισμός, που λειτουργεί ως παράθεση στο nomen.
sibi: δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου, ως ετερόπτωτος επιρρηματικός προσδιορισμός στο απαρέμφατο videri.
me: απρόθετη αιτιατική που φανερώνει το πρόσωπο που μετανιώνει και είναι ως συμπλήρωμα στο μεταμέλειας σημαντικό ρήμα paenitet.
in pomis: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός στο ρήμα est, που δηλώνει μεταφορικά τόπο, κατάσταση.
ei: έμμεσο αντικείμενο στο legit και υποκείμενο την συνημμένης, αιτιολογικής μετοχής desideranti.
natu: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αναφοράς στο ρήμα erat.
multo: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του μέτρου ή της διαφοράς, στο ρήμα erat.
Atreus: ομοιόπτωτος προσδιορισμός, που λειτουργεί ως παράθεση στο nomen.
sibi: δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου, ως ετερόπτωτος επιρρηματικός προσδιορισμός στο απαρέμφατο videri.
me: απρόθετη αιτιατική που φανερώνει το πρόσωπο που μετανιώνει και είναι ως συμπλήρωμα στο μεταμέλειας σημαντικό ρήμα paenitet.
in pomis: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός στο ρήμα est, που δηλώνει μεταφορικά τόπο, κατάσταση.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΚΛΙΣΗ ΑΠΟΛΥΤΩΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΩΝ
Κλιτά είναι μόνο τα τρία πρώτα αριθμητικά και κλίνονται ως εξής:
SINGULARIS
NOMINATIVUS unus una unum
GENETIVUS unius unius unius
DATIVUS uni uni uni
ACCUSATIVUS unum unam unum
ABLATIVUS uno una uno
PLURALISIS
NOMINATIVUS uni unae una
GENETIVUS unorum unarum unorum
DATIVUS unis unis unis
ACCUSATIVUS unos unas una
ABLATIVUS unis unis unis
PLURALIS
NOMINATIVUS duo duae duo
GENETIVUS duorum duarum duorum
DATIVUS duobus duabus duobus
ACCUSATIVUS duos (duo) duas dua
ABLATIVUS duobus duabus duobus
PLURALIS
NOMINATIVUS tres tres tria
GENETIVUS trium trium trium
DATIVUS tribus tribus tribus
ACCUSATIVUS tres tres tria
ABLATIVUS tribus tribus tribus
ΚΛΙΣΗ ΑΠΟΛΥΤΩΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΩΝ
Κλιτά είναι μόνο τα τρία πρώτα αριθμητικά και κλίνονται ως εξής:
SINGULARIS
NOMINATIVUS unus una unum
GENETIVUS unius unius unius
DATIVUS uni uni uni
ACCUSATIVUS unum unam unum
ABLATIVUS uno una uno
PLURALISIS
NOMINATIVUS uni unae una
GENETIVUS unorum unarum unorum
DATIVUS unis unis unis
ACCUSATIVUS unos unas una
ABLATIVUS unis unis unis
PLURALIS
NOMINATIVUS duo duae duo
GENETIVUS duorum duarum duorum
DATIVUS duobus duabus duobus
ACCUSATIVUS duos (duo) duas dua
ABLATIVUS duobus duabus duobus
PLURALIS
NOMINATIVUS tres tres tria
GENETIVUS trium trium trium
DATIVUS tribus tribus tribus
ACCUSATIVUS tres tres tria
ABLATIVUS tribus tribus tribus
ΕΛΛΕΙΠΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ: aio
Το ρήμα aio, σημαίνει λέγω και είναι ελλειπτικό:
INDIKATIVUS
PRASESENS IMPERFECTUM FUTURUM PERF. PLUS. FUT.EX.
aio aiebam-aibam - - - -
ais aiebas-aibas - - - -
ait aiebat-aibat - ait - -
- aiebamus-aibamus - - - -
- aiebatis-aibatis - - - -
aiunt aiebant-aibant - - - -
CONIUCTIVUS IMPERATIVUS
PRAESENS PRAESENS INFINITIVUS
- - -
aias ai -
ait - -
- - PARTICIPIUM
- - aiens
aiant -
Το ρήμα aio, σημαίνει λέγω και είναι ελλειπτικό:
INDIKATIVUS
PRASESENS IMPERFECTUM FUTURUM PERF. PLUS. FUT.EX.
aio aiebam-aibam - - - -
ais aiebas-aibas - - - -
ait aiebat-aibat - ait - -
- aiebamus-aibamus - - - -
- aiebatis-aibatis - - - -
aiunt aiebant-aibant - - - -
CONIUCTIVUS IMPERATIVUS
PRAESENS PRAESENS INFINITIVUS
- - -
aias ai -
ait - -
- - PARTICIPIUM
- - aiens
aiant -
ΑΝΩΜΑΛΛΑ ΡΗΜΑΤΑ: inquo
INDIKATIVUS
PRASESENS IMPERFECTUM FUTURUM PERF.
inquam - - inquii
inquis - inquies inquisti
inquit inquiebat inquiet inquit
inquimus - - inquimus
inquitis - - -
inqiunt - - -
IMPERATIVUS
PRAESENS INFINITIVUS
- -
inque -
- -
- PARTICIPIUM
inquito inquiens
-
=> Όλοι οι παραπάνω τύποι χρησιμοποιούνται σε ευθύ λόγο παρενθεντικά.
INDIKATIVUS
PRASESENS IMPERFECTUM FUTURUM PERF.
inquam - - inquii
inquis - inquies inquisti
inquit inquiebat inquiet inquit
inquimus - - inquimus
inquitis - - -
inqiunt - - -
IMPERATIVUS
PRAESENS INFINITIVUS
- -
inque -
- -
- PARTICIPIUM
inquito inquiens
-
=> Όλοι οι παραπάνω τύποι χρησιμοποιούνται σε ευθύ λόγο παρενθεντικά.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
cervices -um: ουσιαστικό γ΄ κλίσης, μόνο πληθυντικού αριθμού.
sonorus-a-um: επίθετο χωρίς παραθετικά
maturus-a-um: στον υπερθετικό βαθμό έχει δύο τύπους maturissimus-a-um, maturrimus-a-um.
multo: αφαιρετική ουδετέρου
natu: αφαιρετική ενικού του τεταρτόκλιτου ουσιαστικού natus-us.
vieta: μετοχή παθητικού παρακειμένου του ρήματος β΄ συζυγίας, vieo, vievi, vietum, viere (=λυγίζω, πλέκω)
cervices -um: ουσιαστικό γ΄ κλίσης, μόνο πληθυντικού αριθμού.
sonorus-a-um: επίθετο χωρίς παραθετικά
maturus-a-um: στον υπερθετικό βαθμό έχει δύο τύπους maturissimus-a-um, maturrimus-a-um.
multo: αφαιρετική ουδετέρου
natu: αφαιρετική ενικού του τεταρτόκλιτου ουσιαστικού natus-us.
vieta: μετοχή παθητικού παρακειμένου του ρήματος β΄ συζυγίας, vieo, vievi, vietum, viere (=λυγίζω, πλέκω)
ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
minor: μικρότερος––μίνι, μινόρε (=μουσικό κομμάτι γραμμένο σε ελάσσονα κλίμακα)
sonorus: ηχηρός––σονάτα (είδος μουσικής σύνθεσης που έχει γραφεί για ένα ή περισσότερα όργανα), σονέτο (λυρικό ποίημα, 14 στίχων: 2 τετράστιχες στροφές και 2 τρίστιχες)
durus: σκληρός––ντούρος (σκληρός, αυτός που δε λυγίζει εύκολα)
pomum: καρπός––πόμολο (=μικρό μήλο, τα πρώτα πόμολα είχαν σχήμα μικρού μήλου)
minor: μικρότερος––μίνι, μινόρε (=μουσικό κομμάτι γραμμένο σε ελάσσονα κλίμακα)
sonorus: ηχηρός––σονάτα (είδος μουσικής σύνθεσης που έχει γραφεί για ένα ή περισσότερα όργανα), σονέτο (λυρικό ποίημα, 14 στίχων: 2 τετράστιχες στροφές και 2 τρίστιχες)
durus: σκληρός––ντούρος (σκληρός, αυτός που δε λυγίζει εύκολα)
pomum: καρπός––πόμολο (=μικρό μήλο, τα πρώτα πόμολα είχαν σχήμα μικρού μήλου)