3. Οι οικονομικές συνθήκες κατά την περίοδο 1910-1922
Σχεδιάγραμμα Ενότητας:
α. Βενιζελισμός: ορισμός και επιδιώξεις
β. Εκφραστές και υποστηρικτές της πολιτικής του Βενιζέλου
γ. Υπερπόντια μετανάστευση και συνέπειές της στην οικονομία της χώρας (1910)
δ. Συνέπειες της προσάρτησης εδαφών μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων
Σχεδιάγραμμα Ενότητας:
α. Βενιζελισμός: ορισμός και επιδιώξεις
β. Εκφραστές και υποστηρικτές της πολιτικής του Βενιζέλου
γ. Υπερπόντια μετανάστευση και συνέπειές της στην οικονομία της χώρας (1910)
δ. Συνέπειες της προσάρτησης εδαφών μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων
Α. Βενιζέλος και Βενιζελισμός: ορισμός και επιδιώξεις
Κατά τα έτη 1910-1922 σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο κυριαρχεί η ιδεολογία του «βενιζελισμού». Πρόκειται για ένα σημαντικό πολιτικό κίνημα, το οποίου στόχος ήταν ο αστικός εκσυγχρονισμός της χώρας, σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα.
Ωστόσο, ως πολιτική αντίληψη δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακριβώς ως προς το περιεχόμενό της (ιδεολογίες όπως "φιλελευθερισμός", "σοσιαλισμός" κ.ά. δεν έχουν σαφές και ξεκάθαρο περιεχόμενο όπως στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, λόγω των ιδιόμορφων ιστορικών συνθηκών της χώρας αλλά και την κυριαρχίας της Μεγάλης Ιδέας σε ιδεολογικό επίπεδο).
Στον οικονομικό τομέα, για τον βενιζελισμό το κράτος θεωρείται ως μοχλός έκφρασης και ανάπτυξης του ελληνισμού και ως εκ τούτου πρέπει:
Κατά τα έτη 1910-1922 σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο κυριαρχεί η ιδεολογία του «βενιζελισμού». Πρόκειται για ένα σημαντικό πολιτικό κίνημα, το οποίου στόχος ήταν ο αστικός εκσυγχρονισμός της χώρας, σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα.
Ωστόσο, ως πολιτική αντίληψη δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακριβώς ως προς το περιεχόμενό της (ιδεολογίες όπως "φιλελευθερισμός", "σοσιαλισμός" κ.ά. δεν έχουν σαφές και ξεκάθαρο περιεχόμενο όπως στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, λόγω των ιδιόμορφων ιστορικών συνθηκών της χώρας αλλά και την κυριαρχίας της Μεγάλης Ιδέας σε ιδεολογικό επίπεδο).
Στον οικονομικό τομέα, για τον βενιζελισμό το κράτος θεωρείται ως μοχλός έκφρασης και ανάπτυξης του ελληνισμού και ως εκ τούτου πρέπει:
- πρέπει να ενσωματωθεί ο εκτός συνόρων ελληνισμός
- να γίνουν οι εθνικές διεκδικήσεις με ενιαία εθνική και κρατική υπόσταση.
Β. Εκφραστές και Υποστηρικές της Πολιτικής του Βενιζέλου
Ο Βενιζέλος παρουσιάζεται ως εκφραστής των απόψεων μιας δραστήριας αστικής τάξης, η οποία:
Ο Βενιζέλος στόχευε στην διασφάλιση του πλούτου των ομογενών μέσω:
Γενικά στον βενιζελισμό κυριαρχούν:
Ο Βενιζέλος παρουσιάζεται ως εκφραστής των απόψεων μιας δραστήριας αστικής τάξης, η οποία:
- ήταν οικονομικά εύρωστη και κυριαρχούσε σε όλη την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου
- διεκδικούσε και συμμετοχή στην πολιτική σκηνή του τόπου, όπου κατοικούσε (Νότια Ρωσία, περιοχές Δούναβη, εσωτερικά της Ρουμανίας, Πόντος, περιοχές Μ. Ασίας, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Θεσσαλονίκη, Αίγυπτο, Σουδάν, Αλεξάνδρεια κ.α.
Ο Βενιζέλος στόχευε στην διασφάλιση του πλούτου των ομογενών μέσω:
- της δημιουργίας ενός ισχυρού εθνικού κέντρου
- της δημιουργίας μιας ισχυρής περιφερειακής δύναμης, η οποία θα είχε ως στόχο τη διασφάλιση των συμφερόντων των πολιτών της. Αυτή η επιδίωξη, όμως προσέκρουε στην ολοένα αυξανόμενη επικράτηση των εθνικιστικών κινημάτων.
Γενικά στον βενιζελισμό κυριαρχούν:
- Η πραγμάτωση της Μεγάλης Ιδέας
- Ο εκσυγχρονισμός των κρατικών μηχανισμών και θεσμών μέσω της οικονομικής ανάπτυξης. Έτσι, κατά τα χρόνια αυτά οι προϋπολογισμοί είναι κατά βάση πλεοναστικοί.
Γ. Υπερπόντια μετανάστευση και συνέπειές της στην οικονομία της χώρας (1910)
Η σταφιδική κρίση (1895-1910) δημιούργησε σοβαρά οικονομικά προβλήματα και κοινωνικές εντάσεις. Στην επίλυση των πρώτων και στην εκτόνωση των δεύτερων βοήθησε σημαντικά η υπερπόντια μετανάστευση, κυρίως προς τις Η.Π.Α. Επιπροσθέτως, η οικονομία της χώρας ενισχύθηκε μέσω των εμβασμάτων που έστελναν οι μετανάστες στους συγγενείς τους. |
|
Δραστηριότητες:
- Για μια παρουσίαση της διδακτικής ενότητας πατήστε ΕΔΩ.
- Τεστ Εμπέδωσης της διδακτικής ενότητας.
- Περισσότερες πληροφορίες για τον βενιζελισμό μπορείτε να αντλήσετε από το άρθρο του Θάνου Βερέμη "Τι ήταν ο Βενιζελισμός".
- Να διαβάσετε το άρθρο της Κ. Αρώνη-Τσίχλη με τίτλο "Ο πόλεμος της Σταφίδας" και να βγαλετε τα συμπεράσματά σας σχετικά με τους λόγους που καθιστούσαν το σταφιδικό ζήτημα "ένα άλυτο πρόβλημα".
- Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ιστορία των Βαλκανικών Πολέμων δείτε το σύντομο βίντεο της τηλεόρασης του Skai και την ιστοσελίδα των μαθητών του 1ου Δημοτικού Σχολείου Πλαγιαρίου.