Η Ρώμη και η Καρχηδόνα
Μετάφραση Κειμένου:
Ο Αννίβας, ο ηγεμόνας των Καρχηδονίων, 26 χρονών, νίκησε όλα τα έθνη της Ισπανίας και με τη βία υπέταξε το Σάγουντο. Έπειτα τις Άλπεις, οι οποίες χωρίζουν την Ιταλία από τη Γαλλατία, διέσχισε με ελέφαντες. Όταν ήταν στην Ιταλία, στον ποταμό Τίκινο, στον Τρεβία, στη λίμνη Τρασιμένη και στις Κάννες, κατατρόπωσε τις στρατιωτικές δυνάμεις των Ρωμαίων και τις κατέστρεψε. Ο ρωμαϊκός λαός πληροφορήθηκε έντρομος τη συντριβή των Καννών. Στο Φαλέρνο αγρό, ο Αννίβας απελευθερώθηκε από το δόλο του Φαβίου Μάξιμου. Αφού συμπλήρωσε 14 χρόνια στην Ιταλία, οι Καρχηδόνιοι τον ανακάλεσαν στην Αφρική. Εκεί ο Αννίβας επιθύμησε μάταια να τελειώσει τον πόλεμο με τους Ρωμαίους . Και τελικά, έδωσε μάχη με τον Π. Σκιπίωνα στο Ζαμάνο, αλλά οι Ρωμαίοι κέρδισαν.
Ο Αννίβας, ο ηγεμόνας των Καρχηδονίων, 26 χρονών, νίκησε όλα τα έθνη της Ισπανίας και με τη βία υπέταξε το Σάγουντο. Έπειτα τις Άλπεις, οι οποίες χωρίζουν την Ιταλία από τη Γαλλατία, διέσχισε με ελέφαντες. Όταν ήταν στην Ιταλία, στον ποταμό Τίκινο, στον Τρεβία, στη λίμνη Τρασιμένη και στις Κάννες, κατατρόπωσε τις στρατιωτικές δυνάμεις των Ρωμαίων και τις κατέστρεψε. Ο ρωμαϊκός λαός πληροφορήθηκε έντρομος τη συντριβή των Καννών. Στο Φαλέρνο αγρό, ο Αννίβας απελευθερώθηκε από το δόλο του Φαβίου Μάξιμου. Αφού συμπλήρωσε 14 χρόνια στην Ιταλία, οι Καρχηδόνιοι τον ανακάλεσαν στην Αφρική. Εκεί ο Αννίβας επιθύμησε μάταια να τελειώσει τον πόλεμο με τους Ρωμαίους . Και τελικά, έδωσε μάχη με τον Π. Σκιπίωνα στο Ζαμάνο, αλλά οι Ρωμαίοι κέρδισαν.
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
1. «quae. . . . seiungunt»: δευτερεύουσα αναφορική επιθετική- προσδιοριστική στο Alpes πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία θηλυκού γένους quae και εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο Alpes της κύριας πρότασης.
2. «ubi. . . .fuit»: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, που εισάγεται με τον απλό χρονικό σύνδεσμο ubi. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό χρόνου αορίστου για να δηλωθεί το προτερόχρονο στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του ρήματος της κύριας πρότασης seiungunt.
3. «postquam . . . . complevit»: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, που εισάγεται με τον απλό χρονικό σύνδεσμο postquam. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό χρόνου αορίστου για να δηλωθεί το προτερόχρονο στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του ρήματος της κύριας πρότασης revocaverunt.
1. «quae. . . . seiungunt»: δευτερεύουσα αναφορική επιθετική- προσδιοριστική στο Alpes πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία θηλυκού γένους quae και εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο Alpes της κύριας πρότασης.
2. «ubi. . . .fuit»: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, που εισάγεται με τον απλό χρονικό σύνδεσμο ubi. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό χρόνου αορίστου για να δηλωθεί το προτερόχρονο στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του ρήματος της κύριας πρότασης seiungunt.
3. «postquam . . . . complevit»: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, που εισάγεται με τον απλό χρονικό σύνδεσμο postquam. Εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό χρόνου αορίστου για να δηλωθεί το προτερόχρονο στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του ρήματος της κύριας πρότασης revocaverunt.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
dux: ομοιόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο υποκείμενο Hannibal, που λειτουργεί ως παράθεση.
natus: επιθετική μετοχή, που λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο υποκείμενο Hannibal.
annos: απρόθετη αιτιατική, που δηλώνει τον χρόνο και λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο ρήμα superavit.
bello: απρόθετη αφαιρετική, που δηλώνει τον τρόπο και λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο ρήμα superavit.
vi: απρόθετη αφαιρετική, που δηλώνει τον τρόπο και λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο ρήμα expugnavit.
pavidus: επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου, που προσδιορίζει το υποκείμενο Populus.
Fabii: γενική ως ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο insidiis, γενική κτητική.
se: αντικείμενο του ρήματος expedivit.
cum Romanis: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός στο απαρέμφατο componere, δηλώνει την εναντίωση.
componere: τελικό απαρέμφατο, ως αντικείμενο του ρήματος cupivit. Yποκείμενό του είναι το Hannibal και έχουμε ταυτοπροσωπία.
dux: ομοιόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο υποκείμενο Hannibal, που λειτουργεί ως παράθεση.
natus: επιθετική μετοχή, που λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο υποκείμενο Hannibal.
annos: απρόθετη αιτιατική, που δηλώνει τον χρόνο και λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο ρήμα superavit.
bello: απρόθετη αφαιρετική, που δηλώνει τον τρόπο και λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο ρήμα superavit.
vi: απρόθετη αφαιρετική, που δηλώνει τον τρόπο και λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός στο ρήμα expugnavit.
pavidus: επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου, που προσδιορίζει το υποκείμενο Populus.
Fabii: γενική ως ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο insidiis, γενική κτητική.
se: αντικείμενο του ρήματος expedivit.
cum Romanis: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός στο απαρέμφατο componere, δηλώνει την εναντίωση.
componere: τελικό απαρέμφατο, ως αντικείμενο του ρήματος cupivit. Yποκείμενό του είναι το Hannibal και έχουμε ταυτοπροσωπία.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
elephas-intis= όνομα ουσιαστικό γ΄ κλίσης, το ουσιαστικό είναι ετερογενές και εμφανίζει και τύπο β’ κλίσης elephantus -i. Όταν κλίνεται κατά την τρίτη κλίση στη γενική πληθυντικού έχει τύπο elephantium+ elephantum. Είναι γένους αρσενικού ή θηλυκού.
Trebia= όνομα ουσιαστικό, χωρίς πληθυντικό.
insidiis= όνομα ουσιαστικό α΄ κλίση βλ. κεφάλαιο 2.
copiae-arum= όνομα ουσιαστικό α΄ κλίσης. Στον πληθυντικό σημαίνει στρατιωτικές δυνάμεις και στον ενικό αφθονία, πλούτος.
elephas-intis= όνομα ουσιαστικό γ΄ κλίσης, το ουσιαστικό είναι ετερογενές και εμφανίζει και τύπο β’ κλίσης elephantus -i. Όταν κλίνεται κατά την τρίτη κλίση στη γενική πληθυντικού έχει τύπο elephantium+ elephantum. Είναι γένους αρσενικού ή θηλυκού.
Trebia= όνομα ουσιαστικό, χωρίς πληθυντικό.
insidiis= όνομα ουσιαστικό α΄ κλίση βλ. κεφάλαιο 2.
copiae-arum= όνομα ουσιαστικό α΄ κλίσης. Στον πληθυντικό σημαίνει στρατιωτικές δυνάμεις και στον ενικό αφθονία, πλούτος.
ΚΛΙΣΗ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΡΗΜΑΤΩΝ
O παρακείμενος (αόριστος) των ρημάτων της λατινικής σχηματίζεται από το θέμα του ενεστώτα, την προσθήκη του προσφήματος v + τις καταλήξεις του αορίστου. Στις περιπτώσεις που τα ρήματα είναι ανώμαλα (π.χ. Lego) λαμβάνουμε το θέμα του αορίστου, χωρίς το πρόσφημα.
PERFECTUMEgo ama-v-i dele-v-i le-g-i audi-v-iTu ama-v-isti dele-v-isti le-g-isti audi-v-istiIlle-Illa-Ilud ama-v-it dele-v-it le-g-it audi-v-it
Nos ama-v-imus dele-v-imus le-g-imus audi-v-imus
Vos ama-v-istis dele-v-istis le-g-istis audi-v-istis
Illi-Illae-Illa ama-v-erunt dele-v-erunt le-g-erunt audi-v-erunt
ama-v-ere dele-v-ere le-g-ere audi-v-ere
ΚΛΙΣΗ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ sum
Ego fu-i
Tu fu-isti
Ille-Illa-Ilud fu-it
Nos fu-imus
Vos fu-istis
Illi-Illae-Illa fu-erunt / fu-ere
O παρακείμενος (αόριστος) των ρημάτων της λατινικής σχηματίζεται από το θέμα του ενεστώτα, την προσθήκη του προσφήματος v + τις καταλήξεις του αορίστου. Στις περιπτώσεις που τα ρήματα είναι ανώμαλα (π.χ. Lego) λαμβάνουμε το θέμα του αορίστου, χωρίς το πρόσφημα.
PERFECTUMEgo ama-v-i dele-v-i le-g-i audi-v-iTu ama-v-isti dele-v-isti le-g-isti audi-v-istiIlle-Illa-Ilud ama-v-it dele-v-it le-g-it audi-v-it
Nos ama-v-imus dele-v-imus le-g-imus audi-v-imus
Vos ama-v-istis dele-v-istis le-g-istis audi-v-istis
Illi-Illae-Illa ama-v-erunt dele-v-erunt le-g-erunt audi-v-erunt
ama-v-ere dele-v-ere le-g-ere audi-v-ere
ΚΛΙΣΗ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ sum
Ego fu-i
Tu fu-isti
Ille-Illa-Ilud fu-it
Nos fu-imus
Vos fu-istis
Illi-Illae-Illa fu-erunt / fu-ere