Ένας λάτρης του Βιργιλίου
Μετάφραση Κειμένου:
Ο Σίλιος Ιταλικός, ο επικός ποιητής, ήταν ένδοξος άνδρας. Υπάρχουν δεκαεπτά όμορφα βιβλία του για τον δεύτερο καρχηδονιακό πόλεμο. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έμεινε στην Καμπανία. Σ’ εκείνα τα μέρη είχε στην κατοχή του πολλούς αγρούς. Ο Σίλιος είχε ευαίσθητη ψυχή. Επεδίωκε τη δόξα του Βιργιλίου και περιέβαλε το πνεύμα του με αγάπη. Τον τιμούσε όπως τιμά ένα παιδί τον δάσκαλό του. Το μνημείο του, το οποίο βρισκόταν στην Νεάπολη, το θεωρούσε κάτι σαν ναό.
Ο Σίλιος Ιταλικός, ο επικός ποιητής, ήταν ένδοξος άνδρας. Υπάρχουν δεκαεπτά όμορφα βιβλία του για τον δεύτερο καρχηδονιακό πόλεμο. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έμεινε στην Καμπανία. Σ’ εκείνα τα μέρη είχε στην κατοχή του πολλούς αγρούς. Ο Σίλιος είχε ευαίσθητη ψυχή. Επεδίωκε τη δόξα του Βιργιλίου και περιέβαλε το πνεύμα του με αγάπη. Τον τιμούσε όπως τιμά ένα παιδί τον δάσκαλό του. Το μνημείο του, το οποίο βρισκόταν στην Νεάπολη, το θεωρούσε κάτι σαν ναό.
Αναγνώριση δευτερευουσών προτάσεων
1. «ut puer magistrum (honorat)»: δευτερεύουσα απλή παραβολική πρόταση: πρόκειται για σύγκριση ισότητας. Εισάγεται με τον παραβολικό σύνδεσμο ut και εκφέρεται οριστική καθώς η σύγκριση αφορά δύο καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα· χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός (λειτουργεί ως β΄ όρος σύγκρισης) στο ρήμα της κύριας πρότασης honorabat και δηλώνει τον τρόπο.
2. «quod Neapoli iacebat»: δευτερεύουσα αναφορική επιθετική- προσδιοριστική στο monumentum πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quod και εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός χρόνου παρατατικού για τη διάρκεια στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο αντικείμενο της κύριας πρότασης monumentum.
1. «ut puer magistrum (honorat)»: δευτερεύουσα απλή παραβολική πρόταση: πρόκειται για σύγκριση ισότητας. Εισάγεται με τον παραβολικό σύνδεσμο ut και εκφέρεται οριστική καθώς η σύγκριση αφορά δύο καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα· χρόνου ενεστώτα για το παρόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός (λειτουργεί ως β΄ όρος σύγκρισης) στο ρήμα της κύριας πρότασης honorabat και δηλώνει τον τρόπο.
2. «quod Neapoli iacebat»: δευτερεύουσα αναφορική επιθετική- προσδιοριστική στο monumentum πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ουδετέρου γένους quod και εκφέρεται με οριστική για να δηλωθεί το πραγματικό γεγονός χρόνου παρατατικού για τη διάρκεια στο παρελθόν. Η πρόταση λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο αντικείμενο της κύριας πρότασης monumentum.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
poeta: ομοιόπτωτος προσδιορισμός που λειτουργεί ως παράθεση στο υποκείμενο της κύριας πρότασης Silius Italicus.
Vir: κατηγορούμενο του υποκειμένου Silius Italicus Μέσω του συνδετικού ρήματος erat.
Clarus: ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο κατηγορούμενο vir.
Pulchri: α) ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο υποκείμενο του ρήματος libri (Αν το ρήμα sunt ληφθεί με υπαρκτική σημασία)
β) κατηγορούμενο στο υποκείμενο Libri μέσω του συνδετικού ρήματος sunt.
Eius: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο υποκείμενο Libri, γενική του δημιουργού.
Se: αντικείμενο του ρήματος Tenebat.
Ultimis: κατηγορηματικός προσδιορισμός στο annis.
Vitae: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο annis, γενική κτητική.
Gloriae: δοτική ωε συμπλήρωμα- αντικείμενο του ρήματος studebat.
Virgili: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο Gloriae, γενική αντικειμενική.
Eius: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο ingenium, γενική κτητική.
Pro templo: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του ρήματος habebat, δηλώνει την αντικατάσταση και είναι σε θέση κατηγορουμένου (με τα ρήματα sum, videor, habeo, duco αντί του κατηγορουμένου είναι δυνατόν να συναντήσουμε Pro+ αφαιρετική).
Neapoli: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του ρήματος iacebat, που δηλώνει την στάση σε τόπο.
poeta: ομοιόπτωτος προσδιορισμός που λειτουργεί ως παράθεση στο υποκείμενο της κύριας πρότασης Silius Italicus.
Vir: κατηγορούμενο του υποκειμένου Silius Italicus Μέσω του συνδετικού ρήματος erat.
Clarus: ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο κατηγορούμενο vir.
Pulchri: α) ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο υποκείμενο του ρήματος libri (Αν το ρήμα sunt ληφθεί με υπαρκτική σημασία)
β) κατηγορούμενο στο υποκείμενο Libri μέσω του συνδετικού ρήματος sunt.
Eius: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο υποκείμενο Libri, γενική του δημιουργού.
Se: αντικείμενο του ρήματος Tenebat.
Ultimis: κατηγορηματικός προσδιορισμός στο annis.
Vitae: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο annis, γενική κτητική.
Gloriae: δοτική ωε συμπλήρωμα- αντικείμενο του ρήματος studebat.
Virgili: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο Gloriae, γενική αντικειμενική.
Eius: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο ingenium, γενική κτητική.
Pro templo: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του ρήματος habebat, δηλώνει την αντικατάσταση και είναι σε θέση κατηγορουμένου (με τα ρήματα sum, videor, habeo, duco αντί του κατηγορουμένου είναι δυνατόν να συναντήσουμε Pro+ αφαιρετική).
Neapoli: απρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του ρήματος iacebat, που δηλώνει την στάση σε τόπο.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
liber: όνομα ουσιαστικό δεύτερης κλίσης, γένους αρσενικού. Αρχικά σήμαινε τον εσωτερικό φλοιό των δέντρων, τον οποίο χρησιμοποιούσαν για γραφική ύλη και έτσι κατέληξε να σημαίνει βιβλίο.
Τα ουσιαστικά δεύτερης κλίσης που έχουν κατάληξη -er είναι όλα γένους αρσενικού.
Teneo: το ρήμα εμφανίζεται άλλοτε να έχει και άλλοτε χωρίς σουπίνο (tentum).
Locus -i: όνομα ουσιαστικό β΄ κλίσης. Είναι ετερογενές, δηλαδή στον ενικό locus σημαίνει τόπος και στον πληθυντικό loca -orum σημαίνει τόποι. Στο αρσενικό πληθυντικού loci σημαίνει χωρία βιβλίων.
Studeo- studui+studivi, -, studere: το ρήμα εμφανίζεται χωρίς σουπίνο και με δύο τύπους παρακειμένου.
iaceo, iacui, (iacitum), iacere: το ρήμα εμφανίζεται άλλοτε να έχει και άλλοτε χωρίς σουπίνο.
Vir: όνομα ουσιαστικό β΄ κλίσης αρσενικού γένους. Στη γενική πληθυντικού εμφανίζει δύο τύπους: virorum+ virum (και του ουσιαστικό Puer, έχει τύπους Puerorum+ puerum).
Neapolis -is: όνομα ουσιαστικό τρίτης κλίσης, γένους θηλυκού χωρίς πληθυντικό.
Vergilius: όνομα ουσιαστικό δεύτερης κλίσης γένους αρσενικού, που συναιρεί τα δύο -ii, σε ένα.
Multus ager: ο ενικός της συνεκφοράς δεν είναι σε χρήση.
Vitae suae, bellum Punicum secundum, Silius Italicus: οι συνεκφορές δεν έχουν πληθυντικό.
*Η κτητική αντωνυμία suus-a-um και η προσωπική αντωνυμία se εκφράζουν αυτοπάθεια. Αναφέρονται είτε στο υποκείμενο της πρότασης στην οποία βρίσκονται (άμεση αυτοπάθεια) είτε στο υποκείμενο της κύριας πρότασης αν βρίσκονται σε δευτερεύουσα (έμμεση αυτοπάθεια).
liber: όνομα ουσιαστικό δεύτερης κλίσης, γένους αρσενικού. Αρχικά σήμαινε τον εσωτερικό φλοιό των δέντρων, τον οποίο χρησιμοποιούσαν για γραφική ύλη και έτσι κατέληξε να σημαίνει βιβλίο.
Τα ουσιαστικά δεύτερης κλίσης που έχουν κατάληξη -er είναι όλα γένους αρσενικού.
Teneo: το ρήμα εμφανίζεται άλλοτε να έχει και άλλοτε χωρίς σουπίνο (tentum).
Locus -i: όνομα ουσιαστικό β΄ κλίσης. Είναι ετερογενές, δηλαδή στον ενικό locus σημαίνει τόπος και στον πληθυντικό loca -orum σημαίνει τόποι. Στο αρσενικό πληθυντικού loci σημαίνει χωρία βιβλίων.
Studeo- studui+studivi, -, studere: το ρήμα εμφανίζεται χωρίς σουπίνο και με δύο τύπους παρακειμένου.
iaceo, iacui, (iacitum), iacere: το ρήμα εμφανίζεται άλλοτε να έχει και άλλοτε χωρίς σουπίνο.
Vir: όνομα ουσιαστικό β΄ κλίσης αρσενικού γένους. Στη γενική πληθυντικού εμφανίζει δύο τύπους: virorum+ virum (και του ουσιαστικό Puer, έχει τύπους Puerorum+ puerum).
Neapolis -is: όνομα ουσιαστικό τρίτης κλίσης, γένους θηλυκού χωρίς πληθυντικό.
Vergilius: όνομα ουσιαστικό δεύτερης κλίσης γένους αρσενικού, που συναιρεί τα δύο -ii, σε ένα.
Multus ager: ο ενικός της συνεκφοράς δεν είναι σε χρήση.
Vitae suae, bellum Punicum secundum, Silius Italicus: οι συνεκφορές δεν έχουν πληθυντικό.
*Η κτητική αντωνυμία suus-a-um και η προσωπική αντωνυμία se εκφράζουν αυτοπάθεια. Αναφέρονται είτε στο υποκείμενο της πρότασης στην οποία βρίσκονται (άμεση αυτοπάθεια) είτε στο υποκείμενο της κύριας πρότασης αν βρίσκονται σε δευτερεύουσα (έμμεση αυτοπάθεια).
ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΛΙΣΗ (συνέχεια)
Τα ουσιαστικά με κατάληξη -er είναι αρσενικά και κλίνονται όπως τα δευτερόκλιτα αρσενικά με κατάληξη -us. Στην κλητική και την ονομαστική του ενικού αριθμού, όμως, δεν έχουν κατάληξη. Προσοχή στην κλίση του vir: είναι δευτερόκλιτο ουσιαστικό αρσενικού γένους.
SINGULARIS
NOMINATIVUS puer ager vir
GENETIVUS pueri agri viri
DATIVUS puero agro viro
ACCUSATIVUS puerum agrum virum
VOCATIVUS puer ager vir
ABLATIVUS puero agro viro
PLURALIS
NOMINATIVUS pueri agri viri
GENETIVUS puerorum agrorum virorum-virum
DATIVUS pueris agris viris
ACCUSATIVUS pueros agros viros
VOCATIVUS pueri agri viri
ABLATIVUS pueris agris viris
*Με τον ίδιο τρόπο κλίνονται και τα επίθετα όπως το pulcher-pulchra-pulchrum.
Τα ουσιαστικά με κατάληξη -er είναι αρσενικά και κλίνονται όπως τα δευτερόκλιτα αρσενικά με κατάληξη -us. Στην κλητική και την ονομαστική του ενικού αριθμού, όμως, δεν έχουν κατάληξη. Προσοχή στην κλίση του vir: είναι δευτερόκλιτο ουσιαστικό αρσενικού γένους.
SINGULARIS
NOMINATIVUS puer ager vir
GENETIVUS pueri agri viri
DATIVUS puero agro viro
ACCUSATIVUS puerum agrum virum
VOCATIVUS puer ager vir
ABLATIVUS puero agro viro
PLURALIS
NOMINATIVUS pueri agri viri
GENETIVUS puerorum agrorum virorum-virum
DATIVUS pueris agris viris
ACCUSATIVUS pueros agros viros
VOCATIVUS pueri agri viri
ABLATIVUS pueris agris viris
*Με τον ίδιο τρόπο κλίνονται και τα επίθετα όπως το pulcher-pulchra-pulchrum.
Οι κτητικές αντωνυμίες:
κλίνονται όπως τα δευτερόκλιτα επίθετα (στο αρσενικό και ουδέτερο γένος) και όπως τα πρωτόκλιτα (στο θηλυκό). Η κλητική της κτητικής αντωνυμίας α΄ προσώπου είναι mi, οι υπόλοιπες κτητικές αντωνυμίες δεν έχουν κλητική. Oι κτητικές αντωνυμίες είναι οι:
meus-a-um (=δικός μου, δική μου, δικό μου >αντωνυμία α΄ προσώπου)
noster-nostra-nostrum (δικός μας, δική μας, δικό μας >αντωνυμία α΄ προσώπου)
tuus-a-um (δικός του, δική του, δικό του >αντωνυμία β΄ προσώπου)
vester-vestra-vestrum (δικός τους, δική τους, δικό τους >αντωνυμία β΄ προσώπου)
suus-a-um (δικός του, δική του, δικό του >αντωνυμία γ΄ προσώπου)
(δικός των, δική των, δικό των >αντωνυμία γ΄ προσώπου)
κλίνονται όπως τα δευτερόκλιτα επίθετα (στο αρσενικό και ουδέτερο γένος) και όπως τα πρωτόκλιτα (στο θηλυκό). Η κλητική της κτητικής αντωνυμίας α΄ προσώπου είναι mi, οι υπόλοιπες κτητικές αντωνυμίες δεν έχουν κλητική. Oι κτητικές αντωνυμίες είναι οι:
meus-a-um (=δικός μου, δική μου, δικό μου >αντωνυμία α΄ προσώπου)
noster-nostra-nostrum (δικός μας, δική μας, δικό μας >αντωνυμία α΄ προσώπου)
tuus-a-um (δικός του, δική του, δικό του >αντωνυμία β΄ προσώπου)
vester-vestra-vestrum (δικός τους, δική τους, δικό τους >αντωνυμία β΄ προσώπου)
suus-a-um (δικός του, δική του, δικό του >αντωνυμία γ΄ προσώπου)
(δικός των, δική των, δικό των >αντωνυμία γ΄ προσώπου)
Κλίση της δεικτικής αντωνυμίας ille- illa- illud (=αυτός)
SINGULARIS PLURALIS
NOMINATIVUS ille illa illud illi illae illa
GENETIVUS illius illius illius illorum illarum illorum
DATIVUS illi illi illi illis illis illis
ACCUSATIVUS illum illam illud illos illas illa
VOCATIVUS - - - - - -
ABLATIVUS illo illa illo illis illis illis
SINGULARIS PLURALIS
NOMINATIVUS ille illa illud illi illae illa
GENETIVUS illius illius illius illorum illarum illorum
DATIVUS illi illi illi illis illis illis
ACCUSATIVUS illum illam illud illos illas illa
VOCATIVUS - - - - - -
ABLATIVUS illo illa illo illis illis illis